Polska Kulinarna [#05] - Lubelski Cebularz

Cebularz lubelski 

Myśląc o tradycyjnych smakach Lubelszczyzny od razu przed oczami pojawia się charakterystyczny cebularz lubelski. Tak samo kochany jak i znienawidzony. W piątej odsłonie cyklu Polska Kulinarna przedstawimy krótką historię najpopularniejszego, lubelskiego produktu tradycyjnego oraz prosty przepis jak go wykonać ze składników, które praktycznie zawsze mamy w domu.

Historia cebularza jest mocno związana z kuchnią żydowską. Legenda głosi, że sam król Kazimierz Wielki jadł podpłomyki z cebulą w XIV wieku, a w pierwszej polskiej książce kulinarnej z 1682 roku znajdziemy przepis na placek z cebulą. Pierwsze oficjalne wzmianki o cebularzu pojawiły się około XIX wieku i dotyczą receptury przekazywanej z pokolenia na pokolenie wśród lubelskich Żydów. Po II wojnie światowej bardzo szybko rozpowszechnił się on w całym regionie. Za jego sukcesem przemawia smak, prostota i taniość wykonania.

Obecnie w piekarniach znajdziemy cebularze, cebulaki, placki z cebulą – jednak tylko kilka piekarni w regionie posiada certyfikat pozwalający na sprzedaż pod oryginalną nazwą. W 2007 roku cebularz lubelski został wpisany na listę produktów tradycyjnych, a od 2014 roku jest już produktem regionalnym chronionym w całej Unii Europejskiej. Wpisanie produktu na listę określa, że powinien on mieć kształt okrągły, rozmiar w granicach 15-20 cm, kolor złocisty, swoisty cebulowy smak i zapach, a na powierzchni powinna znajdować się cebula z makiem.

Zwiedzając Lublin możemy uwzględnić w swoich planach wizytę w Muzeum Cebularza – tam poznamy historię, tradycyjny przepis, skosztujemy wyrobu oraz weźmiemy udział w warsztatach.

Tymczasem możemy spróbować przygotować cebularze sami w domu w kilku składników, które zwykle znajdują się w naszych kuchniach – to świetny pomysł na spędzenie popołudnia z dziećmi.

Co będzie nam potrzebne do przygotowania ciasta:

• 0,5 kg mąki pszennej
• szklanka mleka (ok. 250 ml)
• opakowanie suchych drożdży lub ¼ kostki świeżych drożdży
• 1 płaska łyżeczka soli
• 1 płaska łyżeczka cukru
• 60 gram masła
• 1 jajko

Co będzie nam potrzebne do przygotowania farszu:

• 2-3 cebule
• 2-3 łyżki maku
• 0,5 łyżeczki soli
• 2 łyżki oleju (np. rzepakowy, słonecznikowy)

Dodatkowo do smarowania cebularzy przed pieczeniem przyda nam się 1 jajko lub trochę ciepłego mleka.

Jak przygotować cebularze:

1. Na początku warto przygotować ciasto, żeby miało czas na wyrośnięcie. Topimy masło i zostawiamy do przestygnięcia. Wszystkie pozostałe składniki na ciasto wrzucamy do dużej miski (jeśli używamy świeżych drożdży, to najpierw rozpuszczamy je w lekko ciepłym mleku).
2. Łączymy wszystkie składniki i wyrabiamy około 10-15 minut aż ciasto będzie elastyczne. Wkładamy je do miski posmarowanej olejem lub podsypanej mąką i przykrywamy ściereczką (możemy również włożyć je do wyłączonego piekarnika).
3. Ciasto zostawiamy na około 1-1,5 godziny, powinno w tym czasie podwoić swoją objętość.
4. Teraz przygotowujemy farsz – obieramy i kroimy w kostkę cebulę. Na patelnię wlewamy olej i wrzucamy cebulę oraz sól. Smażymy ją do momentu aż się zeszkli i dodajemy mak. Farsz jest już gotowy – zostawiamy go do wystygnięcia. Tak przygotowana cebula nie jest tak bardzo ostra w smaku.
5. Przygotowujemy blaszkę do pieczenia – kładziemy na niej papier do pieczenia. Na taką ilość ciasta przydadzą się dwie duże blaszki.
6. Wyrośnięte ciasto jeszcze raz wyrabiamy i odrywamy kawałki o takiej wielkości, jakiej chcielibyśmy mieć cebularze. Robimy kulki i rozgniatamy je dłonią na blaszce do pieczenia.
7. Na środku placków umieszczamy nadzienie i pozostawiamy je do wyrośnięcia na około pół godziny. Po tym czasie smarujemy je roztrzepanym jajkiem lub ciepłym mlekiem.
8. Nagrzewamy piekarnik do 180 stopni i pieczemy cebularze przez około 20-25 minut (zależnie od wielkości).
9. Smacznego! Ciepłe są przepyszne!