Na półwyspie Stylchyn, w samym sercu malowniczego Podhala, znajduje się wyjątkowe miejsce, które mogło stać się turystyczną wizytówką regionu. Osada Czorsztyn, dawniej znana jako Osada Turystyczna Czorsztyn, to kompleks skansenowo-turystyczny składający się z 31 historycznych budynków, które zostały przeniesione z dawnych Maniów, Kluszkowiec i Czorsztyna, aby ocalić je przed zatopieniem przez wody nowo utworzonego Jeziora Czorsztyńskiego. Dziś, zamiast tętnić życiem, osada pozostaje w zawieszeniu – zaniedbana, opuszczona, ale wciąż fascynująca swoją historią i unikalnym charakterem. 

Na powierzchni około 17 ha znajdują się zarówno dawne pensjonaty i wille, jak i chłopskie chaty oraz unikalne kamienne piwniczki. Podzielono je na dwie części: 

• Sektor skansenowy – z chałupami i budynkami gospodarczymi, w których mieści się m.in. muzeum regionalne z oryginalnym wyposażeniem sprzed ponad 100 lat. 

• Sektor turystyczny – z dawnymi willami i pensjonatami, które miały służyć jako baza noclegowa i restauracyjna. 

Wśród najciekawszych obiektów można wymienić willę Teofila Sanoka, dawną restaurację “Pieniny” Leopolda Szperlinga czy Dwór Drohojowskich, który pełnił funkcję centrum konferencyjnego. Dziś Osada Czorsztyn, zamiast być perłą turystyczną, przypomina opuszczone miasteczko. Drewniane budynki niszczeją, wokół zarasta trawa, a miejsce, które mogło tętnić życiem, straszy pustką. 

Jeśli interesują Cię tajemnice Osady Czorsztyn, warto sięgnąć po książkę Osada Anny Olszewskiej. To kryminał, w którym odkrycie ciała na terenie osady turystycznej uruchamia lawinę zdarzeń. Nowy mieszkaniec, Igor Schutt, próbuje rozwikłać zagadkę morderstwa, która okazuje się mieć związek z pożarem sprzed lat i niepokojącymi znaleziskami. W tle przewijają się lokalne historie, dawne tajemnice i niezwykły klimat miejsca. 

Czy Osada Czorsztyn doczeka się lepszych czasów? Czy ponownie stanie się atrakcją turystyczną, jak pierwotnie planowano? Czas pokaże. Jedno jest pewne – to miejsce z duszą, które warto odwiedzić, zanim zniknie na dobre. Losy tego miejsca wciąż są związane z wodami Jeziora Czorsztyńskiego. W ostatnim czasie, w wyniku niskiego poziomu wód, na dnie jeziora odsłoniły się fundamenty domów ze starych Maniów – jednej z wsi, które zostały zburzone przed utworzeniem zbiornika. Widok ten przypomina o historii regionu i budzi nostalgię wśród mieszkańców i turystów.

Autorka zdjęć i tekstu: Ewa Bandyk