Na malowniczym Rynku w Rudawie, małej miejscowości nieopodal Krakowa, wznosi się figura – pomnik Stasia Tarkowskiego, bohatera niezwykłej opowieści "W pustyni i w puszczy" autorstwa Henryka Sienkiewicza. To nie tylko zwykły posąg, ale hołd złożony historii literackiej i powiązaniom pisarza z tą okolicą.

Staś Tarkowski, znany czytelnikom "W pustyni i w puszczy", to postać wyjątkowa nie tylko dla literatury, lecz także dla mieszkańców Rudawy. To właśnie tutaj, na lokalnym Rynku, wznosi się metalowa rzeźba chłopca z bańką mleka w dłoniach. Symboliczny gest, który łączy się z historią spotkania dwóch wyjątkowych postaci – Stasia Tarkowskiego i samego Henryka Sienkiewicza.    Powstanie tego pomnika ma swoje korzenie w wyjątkowych wydarzeniach sprzed ponad stu lat. Gdy noblista Sienkiewicz odwiedzał Rudawę, spędzając lato w willi Domańskich, towarzyszył mu woźnica Wojciech Tarkowski, który przywoził świeże mleko, a wraz z nim swojego syna Staśka. To właśnie te spotkania i dostarczanie mleka do willi miały ogromne znaczenie dla lokalnej społeczności, a także dla samego pisarza.

Nie brak tu także detali, które wpisują się w bogatą historię tego miejsca. Pod stopami Stasia znajduje się metalowa kartka, wyglądająca jak wypadła z notatnika Sienkiewicza, na której widnieje zdanie: "Stasiu uczynię Cię sławnym". To sentymentalna zapowiedź sławy dla chłopca, którego nazwisko miało zagościć w literackich annałach. Historia Stasia Tarkowskiego jest pełna tajemnic i anegdot, związanych zarówno z literackim światem Sienkiewicza, jak i lokalnym folklorem. Mieszkańcy Rudawy przekazują historie o przechowywanym liście od samego Sienkiewicza, obiecującym sławę Staśkowi, oraz zaginionym egzemplarzu książki z dedykacją dla rodziny Tarkowskich.

Odsłonięcie pomnika w listopadzie 2021 roku stało się wydarzeniem łączącym lokalną społeczność z literackim dziedzictwem Polski. Pomnik Stasia Tarkowskiego na Rudawskim Rynku to nie tylko kolejna atrakcja turystyczna. To symbol, który przypomina o znaczeniu literatury, historii i więzi międzyludzkich, które czasem stają się inspiracją dla najbardziej niezwykłych opowieści.

Autorka zdjęć i tekstu: Ewa Bandyk