Z czym się kojarzy Kraków? Ci co nigdy tam nie byli powiedzą, że z dawną stolica Polski, Wawelem czy uniwersytetem jagiellońskim i innymi obiektami o jakich mówiono na historii w szkole. Oczywiście Kraków to miasto-symbol dla Polski. Jest miastem kontrastów, które pojawiły się z biegiem lat. Co można w nim znaleźć to: jeden z najstarszych uniwersytetów, wiele zabudowań fortyfikacyjnych, zabytki sakralne, handlowe czy budynki związane ze sztuką.

Miasto to nie tylko zabudowa, ale ludzie, kultura, sztuka, religia. To miejsce ich spotkań. I tak dochodzimy do historii związanej z dziedzictwem kulturowym, gdzie główną rolę gra obwarzanek. A może jednak precel? Czy to to samo? Najbardziej znanym wydaje się być precel, którego można kupić niemal wszędzie.

To czym jest zatem obwarzanek?

Szukając odpowiedzi warto wybrać się na krakowski Stary Kleparz. Tam, bardzo blisko od Barbakanu, znajduje się Żywe Muzeum Obwarzanka. W lokalu nie ma zbyt wiele miejsca, ale przed wejściem jest tam go dość by ustawić małe stoliki. W ofercie znajdziemy wypiekane na miejscu obwarzanki w różnych odmianach: posypane solą, sezamem bądź makiem. Do tego można zamówić dodatkowo masełko lub też dżem oraz coś do picia. Ale najważniejsze w tym miejscu to warsztaty z samodzielnego tworzenia obwarzanków. Wewnątrz znajdują się dwie sale edukacyjne. Na takie zajęcia należy zapisać się na stronie muzeum. Prowadzący zajęcia bardzo barwnie opowiedzą historię pieczywa rodem z Kleparza, obecnie dzielnicy Krakowa oraz przeprowadzą przez proces powstawania. Stąd każdy wyjdzie z własnym wypiekiem. Pisano już o nim w czasach panowania królowej Jadwigi. Ten warkocz zwinięty w kształt koła może być nazywany obwarzankiem tylko przy spełnieniu odpowiednich norm – wagi i rozmiaru. Jego średnica musi mieć od 12 do 17 cm, grubość splotu to 2-4 centymetrów. Waga powinna się mieścić między 80 a 120g. Pod spodem muszą być widoczne charakterystyczne pręgi po rusztach. Surowe ciasto po utworzeniu spiralnego kształtu obwarza się, czyli parzy we wrzątku i kładzie na ruszt. Dzięki temu jest tak wyjątkowy i rozpoznawalny w Krakowie. Tylko wybrane piekarnie mogą go piec po uzyskaniu specjalnego certyfikatu autentyczności i spełnienia wymogów formalnych. Skąd ta unikalność? Obwarzanek stał się produktem regionalnym, chronionym prawem unijnym. Obwarzanka chroni certyfikat - Chronione Oznaczenie Geograficzne.

Od kilku lat Kraków organizuje święto tego lokalnego przysmaku. Przed jego zakupem warto sprawdzić jego autentyczność. Sprzedawca winien posiadać widoczny znak certyfikatu, a na spodzie muszą znaleźć się ślady po rusztach, a nie kratki.

Na ulicach można spotkać moc handlarzy, którzy oferują produkty podobne do tych oryginalnych. Mogą nosić inne nazwy, ale żaden nie będzie tym prawdziwym. Zatem jeśli nie chcesz zostać oszukanym – nie bądź precel i świadomie wybierz obwarzanka.

Autor zdjęć i tekstu: Krzysztof Kupczyk