Punktem na mapie Katowic, który koniecznie trzeba odwiedzić, jest Strefa Kultury, leżąca w samym centrum miasta. W jej skład wchodzi Międzynarodowe Centrum Kongresowe, siedziba Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia oraz Muzeum Śląskie. Obiekty te powstały na terenie dawnej Kopalni Węgla Kamiennego „Katowice” i przyciągają uwagę ciekawymi bryłami oraz wpadającym w oko designem.

Muzeum Śląskie

Główny budynek muzeum ma aż siedem kondygnacji, trzy z nich mieszczą się na głębokości 14 metrów pod powierzchnią terenu, cztery pozostałe, które znajdują się powyżej, są przeznaczone na biura. Nad ziemią królują wielkie szklane bryły, których zadaniem jest doświetlanie sal wystawowych znajdujących się poniżej. Niesamowite wrażenie robią w nocy, kiedy zza matowego szkła sączy się spokojne światło. To, co najbardziej interesuje zwiedzających - wcześniej wspomniane wystawy - znajdziemy poniżej gruntu, gdzie możemy całkowicie odciąć się od świata. Uwagę przechodniów na pewno zwraca jeden z symboli Muzeum Śląskiego, jak i całego Ślaska, jakim jest majestatycznie wyglądająca wieżą wyciągowa szybu kopani. Aktualnie ten najwyższy punkt kompleksu pełni funkcje wieży widokowej. Wystawy stałe muzeum obejmują:

• Galerię sztuki polskiej 1800-1945
• Galerię sztuki polskiej po 1945 roku
• Galerię plastyki nieprofesjonalnej
• Galerię śląskiej sztuki sakralnej
• Laboratorium przestrzeni teatralnych – przeszłość w teraźniejszości
• Światło historii – Górny Śląsk na przestrzeni dziejów

Galeria sztuki polskiej 1800-1945

W tej części muzeum znajdziemy dzieła malarstwa polskiego oraz rzeźby z lat 1800-1945, które obejmują wszystkie znaczące kierunki w sztuce polskiej. Zbiory zawierają dzieła zgromadzone zarówno w przedwojennym muzeum, jak i te pozyskane po 1984 roku. Niestety w czasie wojennych zawirowań wiele z nich zaginęło lub uległo zniszczeniu. Naklejki na podłodze podpowiadają nam jakie nurty w sztuce właśnie oglądamy. Z prezentowanych twórców należy wymienić Stanisława Wyspiańskiego, Józefa Chełmońskiego, Józefa Mehoffera czy Jacka Malczewskiego.

Galeria sztuki polskiej po 1945 roku

Po trudach wojny artyści podejmowali próby określenia siebie i swojej twórczości w nowym kontekście historycznym. Nazwiska artystów, które znajdziemy w tej części galerii, są nam dobrze znane, jako te, które miały największy wpływ na rozwój sztuki polskiej po 1945 roku. Można do nich zaliczyć Władysława Hasiora, Zdzisława Beksińskiego czy Tadeusza Kantora.

Galeria plastyki nieprofesjonalnej  

W tej części muzeum mamy szansę zobaczyć specyfikę plastyki nieprofesjonalnej na Górnym Śląsku. Prezentowana twórczość bezpośrednio łączy się z doświadczeniami artystów z życia codziennego oraz sięga do tematów charakterystycznych dla regionu Śląska.

Galeria śląskiej sztuki sakralnej

Coś dla miłośników okresu gotyku oraz czasów nowożytnych. W tej części znajdziemy ponad 120 obiektów, które są zbiorami Muzeum Śląskiego oraz Muzeum Archidiecezjalnego w Katowicach. Cały przekrój sztuki sakralnej znajdziemy w jednym miejscu: malarstwo, rzeźby, latarnie, świeczniki, klęczniki, chrzcielnice, monstrancje, skrzydła ołtarzowe, a nawet fragment kwatery witrażowej.

Laboratorium przestrzeni teatralnych – przeszłość w teraźniejszości

Znajdziemy tutaj wszystko to, co łączy się z teatrem, począwszy od teatru antycznego do współczesnej sceny. Dzięki manekinom mamy szansę zobaczyć jak przeobrażała się przestrzeń teatralna przez te wszystkie lata. Ponadto wystawa pokazuje liczne projekty, szkice, makiety i kostiumy.

Światło historii – Górny Śląsk na przestrzeni dziejów

Niewątpliwie ekspozycja, która na każdym robi ogromne wrażenie. Wejście, jest zrekonstruowaną na podstawie zdjęć bramą kopalni Katowice - w prosty sposób hołduje miejscu, w którym wystawa jest zorganizowana. Przekraczając ją, mamy szansę przejść przez dziewiętnaście różnych przestrzeni, które korespondują ze sobą w sposób tematyczny, jak i chronologiczny. Począwszy od czasów najdawniejszych związanych z osadnictwem, kończąc na schyłku PRL przechodzimy przez działy:

1. Markownia

2. Dzieje najdawniejsze

3. Pałac

4. Industrializacja

5. Miasto

6. Nowa architektura

7. Tożsamość

8. Osiedla robotnicze

9. Wielka wojna

10. Plebiscyt

11. III powstanie śląskie

12. Między wojnami

13. II wojna światowa

14. Cienie wojny

15. Fikcja komunizmu

16. Konfrontacja z rzeczywistością

17. Czas solidarności

18. Stan wojenny

19. Schyłek PRL

Jedno jest pewne, w czasie tej ekspozycji czeka na nas ogrom informacji, które możemy poznać dzięki ponad 800 eksponatom. Wszystko to prezentowane jest w odpowiedniej oprawie scenograficznej i okraszone kakofonią dźwięków, które świetnie podkreślają nastrój danej przestrzeni. Odkrywając kolejne odsłony, możemy zaglądnąć do śląskiego mieszkania w bloku, zobaczyć galerię zdjęć, obejrzeć kronikę filmową oraz wrócić z sentymentem do zabawek, które możemy pamiętać z czasów naszego dzieciństwa. Ekspozycja pokazuje też ważny aspekt życia na Śląsku, m.in. przed jakimi dylematami oraz wyborami byli niejednokrotnie stawiani Górnoślązacy. W poszczególnych działach możemy znaleźć ulotki wyjaśniające śląskie nazewnictwo oraz czym jest heklowanie, z czym wiążą się zaślubiny, jak gra się w szkata i czym jest tyta. Wychodząc z tej wystawy, możemy poczuć rozczarowanie, że to już koniec przygody w poznawaniu tajemnic Górnego Śląska.

Autorka zdjęć i tekstu: Ewa Bandyk