Parafia Wniebowstąpienia Pana Jezusa w Górzance - pierwsze, pełniejsze wzmianki dotyczące Górzanki, znajdują się m.in. "Słowniku historyczno-geograficznym Ziem Polskich w średniowieczu" Adama Fastnachta. Stąd dowiadujemy się, że Górzanka leżąca w Ziemi Sanockiej, w dolinie potoku Wołkowyjka lokowana była na prawie wołoskim przez ród Balów z Hoczwi istniała już w 1480 roku (do 1523 roku nazywana Volkovyka Parva, Volkovyka, Wylkowyka, Wilkowylka). 

W Archiwach Skarbu Koronnego znajduje się wzmianka, że w 1552 roku w Górzance było 15 chłopów, pop i sołtys. Obecność duchownego mogła być związana z istnieniem pierwszej świątyni.

W 1480 roku, po śmierci Jana Bala - stolnika sanockiego - Matiasz, ks. Piotr i Mikołaj podzielili majątek ojca. W wyniku podziału dóbr ówczesna Wilkowyja Mała przypadła po połowie ks. Piotrowi i Matiaszowi. 

W Górzance, podobnie jak w całych Karpatach, w XVIII i XIX wieku mieszkali wierni obrządku wschodniego - grekokatolicy (unici) i katolicy obrządku łacińskiego. Rusini byli tu na ogół grekokatolikami, a Polacy katolikami. Żyli zgodnie, często rodziny były mieszane, wspólnie obchodzili święta według kalendarza juliańskiego i gregoriańskiego. Unici uczestniczyli chętnie w nabożeństwach podczas Bożego Narodzenia w Kościele Katolickim, a Polacy np. w Święcie Jordanu (Uroczystość Chrztu Pańskiego) w Cerkwi.

Według lokalnego przekazu jakaś świątynia sprzed 1718 roku stała w Górzance u podnóża góry "Biłat" ("pod Biłatim") i miała spłonąć w pożarze wioski.

Druga świątynia, zbudowana prawdopodobnie ok. 1718 roku, stojąca już na obecnym miejscu mogła być łacińską kaplicą dworską i służyła kolejnym właścicielom wsi Balom, Karsznickim, Giebułtowskim, itd. oraz wiernym obu obrządków aż do ok. 1835 roku.

Zgodne życie Rusinów, Polaków i Żydów zakłócili zaborcy. Austriacy, bardziej sprzyjali Rusinom i stosowali zasadę "divide et impera" (dziel i rządź), co wpłynęło także na losy świątyni. 

Wobec braku katolickich kolatorów Austriacy często przekazywali świątynie Unitom. Obiecywali Rusinom utworzenie odrębnego państwa narodowego, antagonizowali lokalną społeczność, a wielu Rusinów uległo tej polityce i coraz częściej utożsamiało się z opcją proukraińską. 

Być może wtedy górzańska świątynia została rozbudowana, 10 sierpnia 1835 roku poświęcona jako cerkiew pod wezwaniem św. Paraskewy i przekazana przez władze austriackie wiernym obrządku grekokatolickiego. Wierni obrządku rzymskokatolickiego z Górzanki i okolicy chodzili do kościoła w pobliskiej Wołkowyi.

W okresie II wojny światowej politykę austriacką kontynuowali Niemcy. Wówczas wzrosły narodowe ambicje Ukraińców, którzy wprowadzili w miejscowej szkole naukę w języku ukraińskim, a od 1942 roku zaczęła rozwijać się Ukraińska Powstańcza Armia.

W 1946 roku większość znacjonalizowanych Rusinów wyjechała na teren Ukraińskiej Republiki Radzieckiej. W 1947 roku, w ramach Akcji "Wisła" resztę Rusinów wysiedlono na Ziemie Odzyskane, a rodziny polskie, dla bezpieczeństwa przed UPA, na czas zimy 1947/48 przeniesiono w okolice Leska (Nowosiółki, Zahoczewie). Cerkiew w Górzance pozostawała opuszczona i niezabezpieczona przez około 20 lat. 

Wiele zasług dla ocalenia cerkwi wniósł ks. Franciszek Stopa, proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej w Polańczyku, który ubezpieczył świątynię, organizował okresową, skromną liturgię np. święcenie pokarmów na stół wielkanocny, pogrzeby, itp.

Ratowaniem przedmiotów liturgicznych, z niszczejących w okolicy świątyń, zajęli się niektórzy mieszkańcy Górzanki przynosząc tu (do opuszczonej cerkwi) ikony, feretrony, naczynia, itp.

Od zakończenia wojny, aż do końca lat 60-tych, władze PRL przeprowadzały systematyczne niszczenie pozostałości po grekokatolikach. Wiele cerkwi zostało spalonych lub rozebranych. Świątynia w Górzance miała podzielić ich los. Ostatecznie głównie z powodu braku odpowiedniego dojazdu odstąpiono od tego planu z zamiarem zorganizowania w świątyni magazynu rolniczej spółdzielni produkcyjnej.

W latach 60-tych XX wieku, powrócono do przedwojennego projektu budowy elektrowni wodnej na pobliskim Sanie. Władza ludowa wykorzystała to między innymi do zniszczenia kościoła i cerkwi w Wołkowyi. Kościół został zatopiony wodami Zalewu Solińskiego w październiku 1967 roku. Wcześniej całe wyposażenie przewieziono do Górzanki i złożono w prowizorycznej szopie w pobliżu kościoła. 

Władza, nie chcąc dalej zadrażniać mieszkańców, ulegając żądaniom ks. Arcybiskupa Ignacego Tokarczuka , zgodziła się w 1969 roku na utworzenie Parafii Rzymskokatolickiej Wniebowstąpienia Pana Jezusa w Górzance. 

Powoli organizowało się życie parafialne, doraźnie remontowano świątynię, wybudowano plebanię i salkę katechetyczną. Świątynia była wielokrotnie rabowana. Dużo cennego wyposażenia zaginęło. To, co ocalało, w tym elementy z kościoła w Wołkowyi stanowią jej obecne wyposażenie.

Parafia w Górzance, do 1975 roku, obejmowała formalnie także wiernych z Wołkowyi, którzy jednak na różny sposób gromadzili się na modlitwie u siebie (na cmentarzu lub w kapliczce pod Górzanką), za co płacili wysokie kary, aż ostatecznie powstał tam nowy kościół i Parafia p.w. św. Maksymiliana Marii Kolbe. 

Architektura świątyni w Górzance wpisuje się w kanon "typowości" cerkwi karpackiej, do których należą m.in.: godne eksponowane miejsce w środku wsi, bliskość potoku, prezbiterium na wschód, starodrzew i cmentarz wokół, za prezbiterium groby fundatorów i duchownych, zrębowość, oszalowanie i gont oraz parawanowa dzwonnica w pobliżu, włącznie z bliskością dworu i karczmy.

Cerkiew w Górzance, jest świątynią orientowaną , trójdzielną (prezbiterium, nawa, przedsionek) o konstrukcji zrębowej. Ściany są oszalowane i wzmocnione lisicami. Do wybudowanego na planie kwadratu prezbiterium od północy przylega zakrystia. Nawa jest szersza od prezbiterium i przedsionka. 

Prezbiterium i nawa początkowo kryte były gontem, a obecnie jest to dach kalenicowy z blachy. Nad nawą znajduje się wieżyczka z cebulastym hełmem.

Przedsionek, dobudowany później, ma konstrukcję zrębową i jest pokryty dachem dwuspadowym, zwieńczonym wieżyczką czworoboczną z namiotowym daszkiem. 

Świątynię otacza wieniec lipowo-dębowego starodrzewu, z których najbardziej okazały dąb może pamiętać czasy Jagiellonów. 

Wokół świątyni pozostało kilka starych nagrobków. Na jednym z nich, znajdującym się za prezbiterium, jest inskrypcja w języku starocerkiewnosłowiańskim: "Jestem prochem, Boże zmiłuj się." Na piaskowcowym nagrobku nie podano ani nazwiska, ani żadnej daty. Być może jest to miejsce spoczynku fundatora lub jakiegoś duchownego.

Obok świątyni stoi kamienna, trójarkadowa dzwonnica parawanowa z II połowy XIX wieku. Najstarszy dzwon pochodzi z 1744 roku. 

W 2011 roku, w dwusetną rocznicę urodzin Ks. Adama Bieleckiego na bocznej ścianie dzwonnicy wmurowana została pamiątkowa tablica, poświęcona przez Ks. Biskupa Adama Szala sufragana przemyskiego.

Ksiądz Adam Bielecki, herbu Janina (ur. 19 grudnia 1811 roku w Górzance k. Wołkowyi, zm. 18 kwietnia 1859 roku w Pradze) - ksiądz katolicki, działacz niepodległościowy w XIX wieku. Święcenia kapłańskie przyjął w 1834 roku w Kościele Rzymskokatolickim w Przemyślu. Był duszpasterzem w Przeworsku, Stobiernej, Borku Starym i Chłopicach.

Pracował, jako prefekt studiów, wykładowca prawa kanonicznego i historii Kościoła w Seminarium Duchownym w Przemyślu. Był rzecznikiem pojednania pomiędzy Polakami a Rusinami. Był zaangażowany w życie polityczne w Galicji, jako działacz konspiracyjny walczył o niepodległość Polski. Skazany na śmierć, a następnie internowany w Bieczu, został ułaskawiony. Poseł na Sejm w Wiedniu i Kromieryżu oraz Kongres Słowiański w Pradze w 1848 roku.

Proboszcz w Haczowie i Rymanowie. Zmarł w Pradze 18 kwietnia 1859 roku. Został pochowany na cmentarzu parafialnym w Rymanowie.

Świątynia w Górzance wraz z dzwonnicą została wpisana do rejestru zabytków w 1975 roku.

Przez wioskę przebiega zielony szlak turystyczny PTTK Zagórz -Krysowa, cztery lokalne ścieżki spacerowe wokół Górzanki z punktami widokowymi (m.in. do wieży widokowej na Korbani 894 m n.p.m. i z dojściem do szlaku "Doliny Łopienki"), trzy ścieżki docelowe (do cerkwi w Łopience, do źródła "Święta Woda" nad Radziejową i wodospadu "Czartów Młyn" - trasa zakapiorska) oraz szlak rowerowy - Zielony Rower. Nad wioską Nadleśnictwo Baligród prowadzi gospodarstwo leśne, a w jego pobliżu przebiega ścieżka dydaktyczna Baligród - Wierchy. 

We wsi działa schronisko turystyczne PTSM z placem zabaw dla dzieci i boiskiem sportowym, remiza strażacka OSP oraz sklep spożywczy. Gospodarze oferują liczne miejsca noclegowe w gospodarstwach agroturystycznych, domkach campingowych oraz pokojach gościnnych. W Górzance jest także możliwość jazdy konno. 

Szczegółowy przebieg tras turystycznych dostępny jest na tablicy przy kościele.

Autorka zdjęć i tekstu - Magdalena Święcka

Więcej informacji na stronie Parafii - http://parafia-gorzanka.pl/broszurka.html